Ile komórek jajowych posiada kobieta?
Liczba komórek jajowych zostaje określona już na etapie życia płodowego. Każda kobieta rodzi się z określoną pulą komórek, które w wieku rozrodczym będą zdolne do przekształcenia się w dojrzałe oocyty. Ile jajeczek ma przeciętnie kobieta, jak rozwijają się komórki jajowe i od czego to zależy?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Ile kobieta ma jajeczek?
- Od czego zależy, ile komórek jajowych ma kobieta?
- Jak zbadać liczbę komórek jajowych?
Ile kobieta ma jajeczek?
Komórki jajowe tworzą w jajnikach już około 20. tygodnia życia płodowego. W momencie narodzin w jajnikach znajduje się około 1-2 milionów pęcherzyków jajnikowych, jednak w ciągu życia kobiety uwolni się z nich około 400-500 w pełni dojrzałych komórek jajowych. To wartości uśrednione – rezerwa jajnikowa (czyli właśnie zasób komórek jajowych kobiety) jest kwestią indywidualną. Trzeba też wiedzieć, że określona w momencie narodzin liczba oocytów nie może być zmieniona (na przykład farmakologicznie) w przyszłości.
Jak przebiega rozwój komórek jajowych?
Rozwój komórki jajowej jest skomplikowanym, wieloetapowym procesem. Oocyty pozostają w formie niedojrzałej aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej przez dziewczynkę.
Gdy kobieta jest w wieku rozrodczym, w każdym cyklu menstruacyjnym uwalnia się zwykle jedna komórka jajowa, choć w jajnikach dojrzewa w tym czasie kilka pęcherzyków antralnych. Tylko jeden z tych pęcherzyków przekształci się w pęcherzyk dominujący (pęcherzyk Graafa), z którego do jajowodu zostanie uwolniona komórka jajowa (wszystkie pozostałe ulegają procesowi degeneracji, czyli atrezji).
Jak powstają dojrzałe komórki jajowe?
Cykl życia komórki jajowej w cyklu menstruacyjnym ma dwie zasadnicze fazy:
- Dojrzewanie komórki jajowej w pęcherzyku jajnikowym – 1- 13 dzień cyklu.
- Owulacja, czyli uwolnienie komórki jajowej do jamy brzusznej, skąd przechwytywana jest przez jajowód (około 14 dnia cyklu).
Jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona, obumiera około 24 godzin po owulacji. Z kolei jeśli dojdzie do zapłodnienia, żeńska komórka rozrodcza przekształca się w zarodek, a następnie płód. Przeczytaj więcej: Ile żyje komórka jajowa?
Komórki jajowe dojrzewające w każdym cyklu menstruacyjnym stopniowo zmniejszają rezerwę jajnikową (zapas jajeczek w jajnikach kobiety – komórek, które będą mogły się przekształcić w dojrzałe komórki jajowe).
Od czego zależy, ile komórek jajowych ma kobieta?
Kluczowym parametrem wpływającym na liczebność komórek jajowych jest wiek.
Rezerwa jajnikowa zaczyna się obniżać już około 20 roku życia, ale proces ten przyspiesza w trzeciej dekadzie życia – szczególnie po 35 roku życia, dlatego w tym wieku zajście w ciążę jest już dużo trudniejsze.
Jak już wspomnieliśmy, zgodnie z aktualną wiedzą naukową, nie ma możliwości poprawienia rezerwy jajnikowej farmakologicznie, operacyjnie lub jakąkolwiek inną metodą. O jakości komórek jajowych decydują przede wszystkim uwarunkowania genetyczne, a także styl życia (wpływający na ogólny stan zdrowia i kondycję organizmu). Rezerwę jajnikową mogą obniżać również:
- palenie papierosów,
- choroby takie jak endometrioza,
- operacje jajników,
- leczenie przeciwnowotworowe (chemio- lub radioterapia).
Jak zbadać liczbę komórek jajowych? Ocena rezerwy jajnikowej
Jak już wspomnieliśmy, potencjał rozrodczy jajników (liczbę komórek jajowych zdolnych w przyszłości do zapłodnienia) określa rezerwa jajnikowa. Przez rezerwę jajnikową rozumiemy liczbę pierwotnych pęcherzyków jajnikowych (które będą zdolne przekształcić się w dojrzałą komórkę jajową).
Badania, które przeprowadza się w celu zbadania rezerwy jajnikowej:
- Badanie AMH – laboratoryjne badanie stężenia hormonu antymullerowskiego.
- Badanie FSH – stężenia hormonu folikulotropowego.
- Badanie AFC – badanie ultrasonograficzne (USG), które pozwala określić liczbę pęcherzyków antralnych (w których dojrzewają komórki jajowe). Jeśli pęcherzyków jest mniej niż 4, może to świadczyć o niskiej rezerwie jajnikowej.
Dokładny zestaw badań lekarz zleca indywidualnie w przypadku każdej pacjentki.