Ile żyje komórka jajowa?
Każda kobieta rodzi się z określoną pulą komórek, które w wieku rozrodczym będą mogły przekształcić się w dojrzałe komórki jajowe. Standardowo w ramach jednego cyklu menstruacyjnego wzrasta jedna komórka jajowa. Ile czasu żyje “jajeczko” (oocyt) po tym, jak dojrzeje i zostanie wypuszczona do jajowodu podczas owulacji?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Ile żyje komórka jajowa po owulacji?
- Co wpływa na żywotność komórki jajowej?
- Jak żywotność jajeczek wpływa na dawstwo?
Jak długo żyje komórka jajowa po owulacji?
Cykl życia każdej komórki w ramach cyklu menstruacyjnego jajowej składa się z dwóch głównych etapów:
- Dojrzewanie w jajniku – które obejmuje pierwszą połowę cyklu (zwykle 13-15 dni). W jajniku wzrasta pęcherzyk, w którym dojrzewa komórka jajowa
- Owulacja – gdy pęcherzyk ma średnice ok. 20 mm i znajdująca się w nim komórka dojrzeje, dochodzi do jego pęknięcia. Komórka jajowa, której średnica wynosi zaledwie 200 mikrometrów zostaje uwolniona do jajowodu (skąd przesuwana jest w kierunku jamy macicy).
Ile żyje komórka jajowa po owulacji? Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, komórka jajowa przeżywa w drogach rodnych kobiety do 24 godzin. Z obserwacji w laboratorium in vitro optymalnym czas na zapłodnienie to od 6 do 12 h po owulacji.
Warto dodać, że plemniki mogą przetrwać w drogach rodnych kobiety dłużej – nawet kilka dni. Z kolei jeśli dojdzie do zapłodnienia, komórka jajowa rozwija się, przechodząc intensywne podziały, a po kilku dniach zarodek zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy (endometrium).
Co wpływa na żywotność komórki jajowej?
Choć komórka żyje około dobę po owulacji, trzeba mieć świadomość, że już po około 12 godzinach zmniejsza się jej zdolność do przyjęcia plemnika i zapłodnienia. Na jakość komórek jajowych wpływ ma przede wszystkim wiek kobiety, uwarunkowania genetyczne oraz jej stan zdrowia.
Wraz z wiekiem, żywotność i szeroko rozumiana jakość produkowanych komórek jajowych obniża się. Proces ten rozpoczyna się już w trzeciej dekadzie życia, a po 35. roku życia znacznie przyspiesza.
Komórki jajowe żyją dłużej w organizmach kobiet, które cieszą się dobrym stanem zdrowia. Na jakość mogą negatywnie wpływać choroby o podłożu hormonalnym, takie jak PCOS, zaburzenia czynności tarczycy, a także choroby ogólnoustrojowe, takie jak zespół metaboliczny. Negatywnie na komórki jajowe oddziałują także używki, takie jak nikotyna.
Żywotność jajeczek w kontekście dawstwa
W procesie dawstwa komórek jajowych jajeczka są pobierane w odpowiednim momencie cyklu. Lekarz pobiera komórki przed spodziewaną owulacją, bezpośrednio z jajnika przy pomocy bardzo cienkiej igły, pod kontrolą USG.
Pobrane w ten sposób oocyty są zamrażane, dzięki czemu proces ich „starzenia się” zostaje zatrzymany. Przechowywanie gamet w ten sposób może trwać wiele lat, dlatego pobrane komórki można wykorzystać w przyszłości, w zapłodnieniu pozaustrojowym (in vitro).
Wcześniej dawczyni przyjmuje stymulację hormonalną. Dzięki temu w ramach jednego cyklu dojrzewa więcej komórek jajowych, niż w naturalnym cyklu.